Dzisiaj jest: 19.3.2024, imieniny: Aleksandryny, Józefa, Nicety

Czym są metale ziem rzadkich?

Dodano: 5 lat temu Czytane: 4590 Autor:
Redakcja poleca!

Metale ziem rzadkich wbrew wskazaniom swojej nazwy spotykane są dość często.

Czym są metale ziem rzadkich?
Ich rzadkość polega na występowaniu w niewielkich skupiskach, co sprawia, że ich wydobycie w większości przypadków nie jest opłacalne. Zapotrzebowanie na pierwiastki ziem rzadkich jest jednak duże. Wykorzystuje się je do magnesów trwałych lub katalizatorów. Czym są i gdzie można jest spotkać?

Globalnym dostawcą metali ziem rzadkich są Chiny. W czasach świetności potrafili oni eksportować aż 95% wszystkich występujących na Ziemi rzadkich pierwiastków. W ostatnich latach ich eksport został ograniczony aż o kilkadziesiąt procent. Konieczne było ograniczenie nadmiernej eksploatacji złóż, co przełożyło się na wzrost ceny zakupy.

Czym są metale ziem rzadkich?

Metalami ziem rzadkich nazywamy rodzinę siedemnastu pierwiastków chemicznych, wśród których znajdują się skandowce oraz lantanowce. Można je znaleźć głównie w skorupie ziemskiej. Metale ziem rzadkich są pierwiastkami niekompatybilnymi tzn., że podczas krystalizacji się magmy lub wytapiania się skał tworzą stop. Zazwyczaj występują one w postaci węglanów, tlenków, fosforanów i krzemianów.

Pierwszym odnalezionym minerałem zawierającym metale rzadkie był gadolinit. Odkrycia dokonał szwedzki chemik, Carla Arrheniusa w kopalni Ytterby. Nazwa miejscowości dała nazwę czterem pierwiastkom: terb, erb, iterb, itr.

Zastosowanie i występowanie metali ziem rzadkich

Metale ziem rzadkich najczęściej odkrywano w Chinach, następnie w Indiach i Rosji, Uzbekistanie, Kirgistanie, Tadżykistanie i Kazachstanie. Oprócz naturalnych złóż alternatywnymi źródłami metali ziem rzadkich mogą być popioły lotne z elektrowni węglowych oraz recykling urządzeń elektronicznych.

Metale ziem rzadkich znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach i gałęziach przemysłu. Są bardzo pożądanym surowcem przez producentów silników oraz katalizatorów samochodowych. W branży chemicznej metale ziem rzadkich wykorzystuje się w instalacjach do krakingu i do wytwarzania klisz rentgenowskich.

Przykłady zastosowania metali ziem rzadkich można mnożyć. Każdy pierwiastek charakteryzuje się innymi właściwościami stąd też różne możliwości ich wykorzystania:

  • skand – stopy metali wykorzystywane w branży lotniczej i kosmicznej,
  • itr – znajduje się w luminoforach, także w ceramice,
  • lantan – obecny w bateriach, kliszach rentgenowskich, katalizatorach,
  • neodym – produkcja silnych magnesów neodymowych i laserów,
  • promet – źródło promieniowania beta,
  • samar – wytwarzanie magnesów do pracy w wysokich temperaturach.

Czytaj także: Czy warto studiować automatykę i robotykę?  

Źródło: OF
Polecane