Zgodnie z definicją Spółdzielnie energetyczne to zrzeszenie, które ma na celu produkcję energii na użytek własny (członków) oraz ewentualną sprzedaż nadwyżek do sieci. Funkcjonowanie spółdzielni warunkuje prawo o spółdzielniach, wielkość produkcji oraz obszar funkcjonowania członków. Sumaryczna produkcja energii wewnątrz spółdzielni limitowana jest w zależności od nośnika energii - energia elektryczna (moc jednostek do 10MWe), biogaz (wydajność do 40mln m3 rocznie) oraz ciepło (moc cieplna do 30MWc). Ponadto członkowie spółdzielni muszą być zlokalizowani na terenie jednej gminy. 

Klastry energii to inaczej porozumienie cywilnoprawne w skład tego porozumienia mogą wchodzić: osoby fizyczne, jednostki nieposiadające osobowości prawne, osoby prawne, jednostki badawczo-rozwojowe, jednostki naukowe. Podobnie jak w przypadku spółdzielni energetycznych, celem w/w porozumienia jest równoważenie zapotrzebowania na energię i jej nośniki członków porozumienia. Członkowie klastra mogą być zlokalizowani na ternie jednego powiatu lub 5 gmin. Klaster energii reprezentuje koordynator klastra, który musi posiadać odpowiednią koncesję na sprzedaż i dystrybucję energii.  

W Polsce powołana została do tej pory jedna spółdzielnia energetyczna - Nasza Energia. Ma ona na celu wybudowanie węzła energetycznego, który będzie się składał z trzech biogazowni. Spółdzielnia Nasza Energia zakłada, że każda biogazownia rolnicza będzie o mocy 0, 5 – 1 MW. Odbiorcy będą mogli skorzystać z oferty „double supply”, czyli możliwości wyboru źródła zasilania. 

W Niemczech już 2008 roku zaczął się dynamiczny rozwój spółdzielni energetycznych założonych wtedy zostało, aż 43 spółdzielnie. 4 lata później liczba ta wzrosła do ponad 700 spółdzielni. W Niemczech, aby założyć spółdzielnie wystarczą 3 osoby, ale na ogół średnia ilość członków wynosi 29. W roku 2012 przeprowadzono ankietę na którą odpowiedziało 290 spółdzielni, pytaniem był motyw zakładania spółdzielni energetycznych. Większość odpowiedziało, że największym motywem było wsparcie odnawialnych źródeł energii, nieco mniej ważną rzeczą było wsparcie dla regionalnej gospodarki czy wypłata dywidendy dla członków.