Najogólniej ujmując biomasa, to wszelka materia organiczna, czyli produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a nadto pozostałości po niektórych procesach przemysłowych. Biomasą może być np. drewno, słoma, odchody zwierzęce, osad w oczyszczalniach ścieków itd. Według oficjalnych definicji, zawartych w dyrektywach UE oraz krajowych rozporządzeniach ministerialnych, biomasa to substancje ciekłe lub stałe pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji a są pozostałością po produkcji rolnej, leśnej, przemysłowej i komunalnej.
Biomasa może być bardzo opłacalnym źródłem energii ze względu na to, że często składa się na nią produkt uboczny innej działalności człowieka. Najprościej mówiąc można ująć to w ten sposób, że możemy wykorzystać własne odpady. Jednakże nie tylko odpady i produkty uboczne stanowią biomasę. Jest też cała gama surowców energetycznych, które są produkowane właśnie po to aby je później spalać, jak np. uprawa energetycznej wierzby wiciowej, rdestu sachalińskiego, ślazowca pensylwańskiego, wodorostów czy prosa rózgowego.

Biomasa ma wiele zastosowań. Jednym z nich jest wykorzystanie jej jako opału. Biomasa często jest tańsza niż konwencjonalne paliwa kopalne jak węgiel czy gaz. Jedną z przyczyn jest to, że często nie trzeba jej transportować na duże odległości, gdyż pozyskiwana jest w wielu regionach, a nie tylko tam, gdzie występuje naturalnie. Wartość opałowa biomasy nie odbiega również od wartości opałowej paliw kopalnych. Węgiel jest, co prawda, paliwem kopalnym ale jego wartość energetyczną podam tutaj dla porównania z opałem z biomasy. Wartość opałowa węgla wynosi 27 GJ/t (gigadżuli na tonę). Paliwa z biomasy mają nieco mniejszą wartość opałową, ale są o tyle tańsze, że opłaca się je stosować (odpowiednikiem tony węgla jest zaledwie 1,3-1,5 tony słomy). Dla porównania tona słomy żółtej ma wartość opałową 14, 3 GJ/t, a słomy szarej 15, 2 GJ/t. Wartość opałowa zrębków drewna może wahać się w granicach od 6 do nawet 16 GJ/t, w zależności od ich wilgotności. Również od wilgotności zależeć będzie wartość opałowa kory, która może mieścić się w przedziale 18, 5-20 GJ/t. Klasyczne drewno w kawałkach może mieć wartość opałową od 11 do 22 GJ/t. Wartość opałowa kukurydzy może osiągnąć 17, 2 GJ/t, podobnie jak owsa i jęczmienia – od 16 do 17 GJ/t.

Jak widać biomasa może być doskonałym paliwem, które wcale nie ustępuje aż tak bardzo tradycyjnemu węglowi. Dla ścisłości należy wspomnieć, że gaz propan-butan ma zawrotną wartość opałową dochodzącą do 46 GJ/t, ale sami sobie Państwo odpowiedzcie czy taniej będzie ogrzać dom drewnem czy gazem?