Paliwa kopalne takie jak węgiel i ropa naftowa są ograniczonymi zasobami, które w dodatku generują problemy związane z ich szkodliwym oddziaływaniem na środowisko. Ciekawą alternatywą jest wykorzystanie biomasy. Z definicji biomasą nazwiemy wszystkie substancje organiczne pochodzące od roślin, zwierząt czy będące efektem działalności człowieka, z których pozyskuje się energię.

Pozyskiwanie energii z biomasy najczęściej ma miejsce w wyniku współspalania biomasy z węglem. Zasada działania takiej elektrowni w fundamentalnych zasadach nie odbiega od sztandarowego procesu pozyskiwania energii elektrycznej w konwencjonalnych elektrowniach. Spalanie biomasy podgrzewa wodę, która z kolei w postaci pary wodnej napędza turbinę. Turbina połączona bezpośrednio z generatorem, jest odpowiedzialna za powstanie prądu elektrycznego.

Rys. 1 Współspalanie węgla i biomasy - zasada działania

Główną zaletą spalania biomasy jako paliwa, jest ograniczenie emisji dwutlenku węgla. Jednakże w zupełnie inny sposób niż na pierwszy rzut oka można by było to sobie wyobrazić – mianowicie przy produkcji biomasy takiej jak zrębki drewna, pierwotnym produktem z którego otrzymano paliwo jest drzewo. To rosnąc pochłaniało CO2 jako produkt potrzebny do fotosyntezy. W dłuższym okresie czasu oznacza to, że produkcja biomasy pochłania skutki uboczne jej spalania, stając się neutralnym (pod kątem emisji CO2) sposobem pozyskiwania odnawialnej energii. W kwestii innych zanieczyszczeń biomasa także wypada korzystniej od najbardziej popularnych paliw kopalnych, głównie dzięki ograniczeniu emisji siarki. Drugorzędną korzyścią, która niestety sprawdza się tylko w teorii jest bardziej równomierne rozmieszczenie biomasy, co wpływa na ułatwienie do jej dostępu, zarazem zmniejszając niedogodności związane z transportem.
W praktyce wygląda to inaczej, gdyż daleko nie szukając, 85% biomasy spalanej w naszym kraju pochodzi z importu. W takim przypadku, nie uwzględnia się energii poświęconej na transport tegoż paliwa, pomijając jednocześnie emisję CO2 przez środki transportu. Niepodważalną zaletą wykorzystywania biomasy jest zagospodarowanie odpadów, które w innych okolicznościach nie miałyby zastosowania jednocześnie tworząc problemy związane m. in. z ich składowaniem.

Do wad należy niewątpliwie zaliczyć skomplikowany proces przygotowania i suszenia biomasy. Wiąże się to z dużym nakładem energii oraz odpowiednią infrastrukturą magazynową. W trakcie spalania biomasy, ze względu na niższą kaloryczność, spada także sprawność i wydajność kotła. Większość stosowanych kotłów w polskich elektrowniach docelowo miało służyć jedynie do spalania węgla, więc przed rozpoczęciem współspalania zostały one zmodernizowane, często nieskutecznie. Duża zawartość popiołów w spalonej biomasie znacznie utrudnia eksploatację kotłów, a w dłuższej perspektywnie skraca także trwałość tego typu urządzeń.
 

Rys. 2 Elektrownia Połaniec - z blokiem energetycznym w 100% wykorzystującym biomasę (fot. Petr Štefek)